Als je kampt met een eetstoornis zijn er vaak heel veel kleine regeltjes die maken hoe, waar, wanneer en wat je eet. Het is een controledwang om een goed gevoel te ervaren die je keer op keer gerust stelt. Die geruststelling bij het navolgen van die regeltjes duurt echter niet zo lang. Wanneer je eraan toegeeft, zal de spanning even afnemen, om erna weer terug te komen. Het zijn vaak handelingen die regelmatig op een dag de revue passeren en zo telkens weer die prikkel afgeven dat je iets op een bepaalde manier moet doen.
Zo heb ik in het verleden altijd mijn avondmaaltijd in afgemeten porties op moeten eten. Het ene deel van mijn bord moest leeg, voor aleer ik aan het andere mocht beginnen. Dit is onder andere een stille hint dat de eetstoornis nog een rol speelt in je leven, ook al heb je dat niet altijd in de gaten.
Ook ik ben op zoek gegaan naar mijn eigen 'regeltjes', maar er zijn al een heleboel grenzen die ik over ben gegaan. Niet alles waarin ik me kan herkennen, geldt nu nog voor mij. Toch ben ik me nu bewuster geworden van de dingen die ik nog wel van mijzelf na moet leven. Deze wil ik met jullie delen om vooral te laten zien dat het gedrag van de eetstoornis onbewust heel erg kan sluimeren. Dat je erachter komt dat je misschien toch nog meer in contact bent met de eetstoornis dan je dacht, is niet erg. Alleen al het ondervinden en nadenken, maakt dat je de kans hebt om er stappen in te zetten en nieuwe doelen te maken voor een onbezorgder leven.
- Tijdens de stricte levensstijl die ik van de Anorexia moest naleven, heb ik mijzelf een manier van eten aangeleerd waarbij ik bij (vooral het avondeten) mijn eten gescheiden moest houden en opeten. Eerst groenten, dan aardappels en dan vlees. Soms ook nog een beetje saus. Tijdens mijn klinische opnames werd dit enkel versterkt, want letterlijk 8 van de 10 lotgenootjes waar ik mee in een groep zat, had zichzelf ook deze 'regel' aangeleerd. Ik vond het niet leuk en ik had ook liever dat ik me gemakkelijker zou voelen om alles ook eens door elkaar te eten. Soms bleef ik dan inderdaad met een klodder saus over of een plas met jus op mijn bord, maar omdat dat ook een manier kan zijn om je voeding of kcal weg te smokkelen, werd ik verplicht het op te eten.
Nu eet ik alles het allerliefste door elkaar. Voor mijzelf koken en bepalen wat ik eet, helpt daar wel bij. Ik voel me niet meer schuldig als ik mijn eten niet opdeel en vind het juist veel lekkerder als je alle smaken bij elkaar kunt proeven.
- Waar ik me tijdens het eten ook heel erg druk om kon maken, was het feit dat ik soms naar de wc moest. Dat ik hoge nood had, terwijl ik aan het eten was. In de kliniek en ook thuis stelde ik een half uur voor mijzelf om te eten. Dit werd als een 'normaal' tempo beschouwd. Deze tijd wilde ik het liefst ook optimaal benutten en tussendoor naar het toilet gaan zou verlies zijn van de tijd om te eten. Ik móést daarom van tevoren naar het toilet geweest zijn. Wanneer ik tijdens het eten toch voelde dat ik naar het toilet moest, dwong ik mijzelf eerst dat half uur uit te zitten. Een pretje was dat niet, want ik kon daar enorme buikpijn van hebben.
Nu ben ik hier veel losser in. Op het werk zijn mijn pauzes ook veel flexibeler qua tijd en daarom kan ik niet altijd een half uur nemen. Het was in het begin een hele uitdaging en ook hier gebeurt het soms dat ik tijdens het eten even naar het toilet moet. Ik maak er dan geen probleem meer van, want ik heb liever dat ik op het gemak kan eten dan met de dwang om de pauze uit te zitten met een enorme buikkramp.
- Ik kon voorheen ook echt heel slecht tegen prikkels aan tafel. Nu vind ik het heel fijn als er een rustig muziekje op staat, maar toen ik nog bij mijn ouders woonde, was het voor mij vaak te druk aan tafel. Mijn vader en broertje hadden er vaak hun telefoon bij, keken filmpjes met luid volume en waren met elkaar aan het sarren. Ik probeerde me op iets anders als een puzzel te focussen, zodat ik er met mijn hoofd niet helemaal bij was, maar vaak werd ik toch door al die herrie overspoeld. Het voelde 'slecht' om te eten met herrie. Ik kon me dan niet genoeg op mijn eten focussen en genieten van hetgeen ik at, waardoor ik er een regel van maakte dat ik alleen moest zijn wanneer ik zou gaan eten.
Nu vind ik het minder erg als het druk is om mij heen wanneer ik eet. Natuurlijk zit ik liever in een rustigere omgeving, maar in de kantine bijvoorbeeld kan het behoorlijk rumoerig zijn. Ik heb altijd een puzzelboekje voor mijzelf bij, gewoon omdat ik dat leuk vind, maar het helpt wel om de anderen wat meer op afstand te houden. Thuis heb ik altijd natuurgeluiden of een instrumentale muziek op staan, maar ik vind het niet meer verschrikkelijk als dat een keertje anders is. Daarbij kan ik ook niet altijd meer alleen zitten, zeker niet nu ik ook weer uit eten durf te gaan en dat soms doe. Ik moet leren accepteren en ervaren dat het niet altijd kan om alleen te zitten met eten en dat er ook niets ergs gebeurt als mijn volledige focus niet naar de maaltijd uit gaat.
De hele entourage om een eetmoment leek wel een beetje heilig geworden. In de kliniek deel je veel persoonlijke informatie, niet alleen in therapie, maar ook met je groepsgenoten en dit maakte het soms ook lastiger. Door veel met elkaar te delen, weet je ook van de 'regeltjes' van een ander. Dit kan een trigger zijn voor jouw eigen eetstoornis om hier ook aan mee te willen doen of zich hierin te verdiepen. Zo heb ik ervaren dat iedereen bij het ontbijt precies dat ene schaaltje wilde voor de yoghurt of die ene bepaalde lepel. Sommigen gingen spullen al de avond van tevoren 'claimen' door deze bij hun bord te leggen.
Zo zie je hoe beïnvloedbaar je bent als je kampt met een eetstoornis en je erg vergelijkt met anderen. Het beeld dat jij over voeding hebt, is niet altijd perfect als je je eigen regels navolgt. Je hoeft niet per se dat ene glas te hebben om uit te drinken, er gebeurt niets als iemand anders je eens een koffie to go ziet bestellen en een keer wat meer rumoer tijdens het eten gaat je dag écht niet verpesten. Het zijn regeltjes en manieren om het eetmoment zo optimaal mogelijk te kunnen benutten, omdat alles om eten draait wanneer je een eetstoornis hebt.
Ook ik heb me dit goed moeten beseffen en door steeds vaker te oefenen met het tegengaan van deze 'regeltjes', zie ik in dat er helemaal niets aan de hand is wanneer niet alles in perfecte banen geleid kan worden. Nee, je geniet niet minder van je eten als de entourage anders is dan dat je wilt. Het eetmoment is niet 'verpest' en er gebeurt geen wereldramp. Door deze gedachten uit te dagen, ga je leren inzien dat het heus niet zo erg is om het eens een keertje anders te doen. Het geeft je meer vrijheden en mogelijkheden in het normale leven, in plaats van alleen op een bepaalde plek, met speciaal bestek, mensen, etc.... te eten. Losser komen van de restrictie van de eetstoornis, dat is wat het uiteindelijk biedt. Misschien eerst wat spannend en eng, maar ook een mooi doel om naar te streven en meer te gaan halen uit het leven.
Challenge yourself and get more freedom
Reactie plaatsen
Reacties